Aanpak schijnconstructies vanaf 2025: dit moet jij weten

Als ondernemer of werkgever ben je waarschijnlijk wel bekend met de Wet aanpak schijnconstructies (WAS). De WAS is in 2015 ingevoerd met als doel schijnconstructies te bestrijden en oneerlijke concurrentie tegen te gaan. Per 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst volledig handhaven op schijnzelfstandigheid. In dit artikel duiken we dieper in op deze wet en de ontwikkelingen rondom schijnzelfstandigheid in 2025.
 

Wat is de Wet aanpak schijnconstructies?

De Wet aanpak schijnconstructies (WAS) is vanaf 2015 in fases ingevoerd om misstanden in arbeidsrelaties aan te pakken. Schijnconstructies zijn situaties waarin werkgevers proberen kosten te drukken door de rechten van werknemers te omzeilen. Een bekend voorbeeld is het gebruik van tijdelijke contracten via uitzendbureaus, waarbij werknemers geen aanspraak maken op vaste contracten, terwijl dat volgens de wet wel zou moeten. Een andere bekende schijnconstructie is die waarin een zzp’er in dienst is bij een opdrachtgever, maar op papier zelfstandig lijkt te werken.

De WAS zorgt ervoor dat werknemers beter beschermd worden en voorkomt dat bedrijven oneerlijke concurrentievoordelen behalen door schijnconstructies. Sinds de invoering van de WAS moeten werkgevers aan strengere regels voldoen, zoals het duidelijk omschrijven van het loon op de loonstrook, het uitbetalen van het minimumloon via de bank en ketenaansprakelijkheid voor het loon. Dit laatste betekent dat als een werknemer geen volledig loon ontvangt, iedere partij in de keten aansprakelijk gesteld kan worden.
 

Gevolgen van de WAS voor zzp’ers

Hoewel de WAS primair is gericht op werknemers, heeft de wet belangrijke gevolgen voor zzp’ers. Schijnzelfstandigheid geeft opdrachtgevers de mogelijkheid om de lasten van een arbeidsovereenkomst te omzeilen, terwijl de zzp’er de lasten van het ondernemerschap draagt zonder de volledige vrijheid te hebben.
Om schijnzelfstandigheid tegen te gaan, werd in 2016 de Wet deregulering beoordeling arbeidsrelaties (DBA) ingevoerd. Deze wet verplicht zowel de zzp’er als de opdrachtgever om samen verantwoordelijkheid te nemen voor een duidelijke arbeidsrelatie. Toch bleek deze wet niet altijd even effectief. Vanaf 2025 komen er daarom veranderingen aan die zzp’ers en hun opdrachtgevers aangaan.
 

2025: Het jaar van verandering voor schijnzelfstandigheid

Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit betekent dat het zogenaamde handhavingsmoratorium, waarbij alleen bij kwaadaardige situaties werd ingegrepen, wordt opgeheven. Hoewel 2025 een overgangsjaar is, waarin bedrijven nog geen vergrijpboetes krijgen als ze aantonen stappen te ondernemen tegen schijnzelfstandigheid, zullen er wel correcties plaatsvinden. Dit kan tot vijf jaar terugwerken, wat een flinke financiële impact kan betekenen.
 

Wat betekent dit voor zzp’ers?

Opdrachtgevers zullen voorzichtiger zijn bij het inhuren van zelfstandigen. Het risico op correcties en naheffingen zorgt ervoor dat bedrijven hun arbeidsrelaties beter in kaart willen brengen en dat kan in sommige gevallen leiden tot minder opdrachten voor zzp’ers. Tegelijkertijd kan het ook juist zorgen voor duidelijke voorwaarden en mogelijk betere tarieven voor zelfstandigen die wél aan de juiste voorwaarden voldoen.
 

Zo voorkom jij een schijndienstverband

Zorg ervoor dat het type dienstverband niet alleen duidelijk op papier staat, maar dat je de afspraken ook daadwerkelijk naleeft. De Belastingdienst onderzoekt namelijk of er feitelijk sprake is van een verkapt dienstverband, ongeacht de formele afspraken die je met de zzp’er maakt. De intentie om géén dienstverband af te spreken, bijvoorbeeld via een modelovereenkomst, is hierbij dus niet meer relevant. 

De Belastingdienst hanteert de volgende criteria om te bepalen of er sprake is van schijnzelfstandigheid:

• Gezagsverhouding: Is er een hiërarchische relatie tussen de opdrachtgever en de zzp’er? Er wordt gekeken of de zzp’er instructies en aansturing ontvangt zoals een werknemer. Hierbij is de mate van zelfstandigheid een cruciale factor.
• Persoonlijke arbeid: Is de zzp’er verplicht om het werk zelf te verrichten, of is het mogelijk de opdracht uit te besteden aan anderen?
• Vergoeding: Ontvangt de zzp’er een vast salaris dat vergelijkbaar is met dat van een werknemer?

Zeker weten dat er geen sprake is van schijnzelfstandigheid? Schakel het advies van een expert in. 
 

Duidelijke afspraken en eerlijke arbeidsvoorwaarden 

De opheffing van het handhavingsmoratorium in 2025 zorgt voor meer controle en strengere handhaving door de Belastingdienst. Dit betekent dat het nu belangrijker dan ooit is om te zorgen voor duidelijke afspraken en eerlijke arbeidsverhoudingen.

Behoefte aan advies op maat? Neem contact met ons op.